پیام تاریخ
بحث های تاریخ ایرانپیام تاریخ
بحث های تاریخ ایرانفرمان تیمورتاش برای انتخابات مجلس در زمان رضاشاه
فرمان تیمورتاش برای انتخابات مجلس
رضا شاه به حزب و گروه‌های سیاسی اعتقادی نداشت و وجود آن‌ها را تحمّل نمی‌کرد. او نیز همانند دیکتاتورهای دیگر خواهان مجلسی نمایشی بود که نمایندگان بله قربان‌گو و مطیع اوامر وی باشند. بر همین اساس بود که وجود افرادی چون مدرس‌ها را برنتابید و آن‌ها را از صحنه سیاست حذف کرد و از بین برد. تیمورتاش هنگام برگزاری انتخابات دوره هشتم مجلس شورای ملّی برای دستیابی به اهداف شاه و گزینش نمایندگان به تاریخ 23 مرداد 1309 چنین دستور می‌دهد: «حکام ایالت شمال و شرق و غرب و جنوب، در تعقیب دستور صادره از مقام ریاست وزرا و وزارت جلیله داخله طبق اوامر ملوکانه در قسمت انتخابات دوره 8 و انتخاب نماینده جهت مجلس شورای ملی لزوماً اعلام می‌دارد طبق صورتی که ارسال گردیده است باید جدیّت لازمه به عمل آید که این اشخاص جهت مجلس انتخاب شوند. اعلیحضرت اقدس شهریاری علاقه‌مند هستند که باید اشخاص مفصله‌المندرجه در صورت لَف[1] باید به هر قیمتی باشد انتخاب شوند. در صورتی‌که اندک تعلّلی در اجرای اوامر صادره بشود، مقصّر بدیهی است مورد بی‌میلی اعلیحضرت واقع خواهد شد. با رعایت مواد مشروحه ذیل راپرت جلسات خودتان را به وزارت دربار ارسال دارید.
1. در صورتی که جهت انجام این مأموریت را ندارید از تاریخ ملاحظه حکم تا 48 ساعت از خدمت استعفا دهید.
2. اشخاصی که باعث نَکث[2] و به علاوه در صدد هستند که نماینده به میل خودشان انتخاب کنند از عملیات آن‌ها جلوگیری به عمل آورید. در صورتی‌که به مخالفت خودشان باقی هستند فوراً آن‌ها را تبعید نمایید.
3. از مداخله روس‌ها و مأمورین آن‌ها و به علاوه بستگان آن‌ها در امر انتخابات جلوگیری به طور محرمانه شود. در صورتی‌که ازطرف عمال آن‌ها مخارجی در قسمت انتخابات شود راپرت دهید تا دستور کلّی در این موضوع داده شود. در کلّیه امور آن‌ها نهایت مراقبت را داشته باشید.
4. اداره نظمیه در این قسمت کاملاً مطیع شما خواهد بود. مأمورین اداره تأمینات هم مواظبت کامل خواهند نمود؛ ولی باید راپرت‌های مربوطه را به شما داده و دستور کلّی دریافت دارند.
5. طبق اعلان صادره مجالس را آزاد بگذارید؛ ولی آزادی آن‌ها باید طوری باشد که باعث تخریب عملیات و انتظامات محلی نشود. در کلّیه مجالس باید مأمورین مخفی شما حاضر و ناظر باشند.
6. در مداخله مأمورین و عمّال همسایه جنوب ناظر بوده و راپرت دهید که عملیات آن‌ها چه و از چه رویه و مطابق چه منظوری است.
7. در کلّیه مجالس باید فقط مأمورین شما به طور مخفی حاضر و ناظر عملیات آن‌ها باشند و نیز باید کاندیدای حوزه حکومتی خودتان را فوراً تهیّه و ارسال دارید که منظور اهالی چه اشخاصی می‌باشند.
8. در کلّیه قضایا طبق امر همایونی باید با مشورت اداره قشونی حوزه حکومتی خودتان اقدام شود و با مشورت هم امر انتخابات خاتمه یابد.
9. در صورتی که اشخاص میل به وکالت داشته باشند باید آن‌ها را قبلاً نصیحت و بعداً تهدید در صورتی‌که به جلسات خودشان ادامه دهند راپرت دهید تا تبعید شوند.
10. در صورتی‌که در صورت‌های ارسالی تجدید نظری یا تغییرات سیاست و مصالح مملکتی ایجاب شود، بدیهی است تلگرافاً شخص منظور را معرّفی خواهم نمود.
11. ممکن است تغییری در صورت تهیّه شود. به طوری که در ماده 10 ذکر شده است، قبلاً اطّلاع داده خواهد شد.
12. نمایندگان شما طبق صورت ارسالی باید انتخاب شوند.
13. بدیهی است در صورتی که کاملاً معلوم شد که موفقیّت کامل حاصل نکرده‌اید البته اقدام دیگری در صندوق آرا خواهد شد؛ ولی این موضوع بعداً در صورت عدم موفقیّت انجام خواهد شد.
«تیمورتاش»
[1]. پیچیدن
[2]. عهدشکنی
3- آینه عیب‌نما، نگاهی به دوران پهلوی، علی جلالپور، انتشارات گفتمان اندیشه معاصر، 1396، ص 136
