تاجگذاری و اوّلین نطق محمّد علی شاه

پس از آن که محمّد علی ‌میرزا در تهران به پادشاهی رسید در اوّلین سخنرانی خود مطالبی عنوان کرد که در طیّ آن حمایت از قانون و مجلس را مطرح کرد و هدف از ذکر این مطلب نشان دادن فاصله‌ی حرف تا عمل در شیوه‌ی گفتار او می‌باشد. «محمّد علی ‌شاه در تاریخ 24 ذی‌القعده سال 1324 ه.ق. که مظفّرالدّین‌ شاه به رحمت ایزدی پیوست در روز 4 ذی‌الحجّه‌الحرام همان سال تاجگذاری کرد. فوراً در این موقع موزیک بنای ترّنم گذاشت و شلیک توپ آغاز گردید. به تعداد سن شاه که سی و هشت سال باشد. بر حسب میمنت و شگون صد و ده بار شلیک شد. آن گاه علما و سفرا و وزراء تمام ایستاده تبریک عرض کردند. در همان موقع اضطرابی مرموز در جمع افتاد که به واسطه این که تاج را وارونه گذاردند. انقلابی پدید خواهد آمد؛ لکن اعلیحضرت اصلاح خواهد کرد و به دست شخص شاه انقلاب اصلاح خواهد شد. دیگر این که امر سلطنت ایران خیلی سنگین خواهد گردید که اعلیحضرت از تحمّل آن به زحمت خواهند افتاد. مجملاً عموم اهالی تهران خرسند و خرّم گردیدند و محمّد علی ‌شاه در اوّلین نطق خود در آغاز سلطنت چنین می‌گوید اکنون که قلب و لسان و خامه و دست‌ها با مجلس ملّی مساعد و همراه است منتظریم که در کلّیه‌ی امور تکالیف بزرگی را که بر عهده گرفته‌اند از عهده برآیند و خاطر ما را از تسویه‌ی امور فارغ کنند و از این تاریخ به بعد وکلای مجلس ملّی قدر وقت را بشناسند و با این سبق مجال در ادای تکالیف واحبه خود مسامحه و دفع‌الوقت نکنند و با خیالات و نیّات ما در اصلاح امور و رفع نواقص همراهی کنند و پیشرفت مقاصد و اراده‌ی ترقّی‌ خواهانه‌ی ما را که دائر بر سعادت ملّت و ترقّی و آبادی مملکت است معاونت کنند.»[1]

---

[1] - ص 144 - محمّدعلی‌شاه و مشروطیت - ناصر نجمی ‌1377

2- آینه عیب‌نما، نگاهی به دوران قاجاریه، علی جلال‌پور، انتشارات گفتمان اندیشه معاصر، 1394، ص 376