علت قطع روابط با یونان و آمریکا در زمان رضا شاه

علت قطع رابطه با یونان

«روزی سفیر یونان استوارنامه خود را به حضور می‌برد که خود را معرّفی کند. نام او به زبان فارسی شبیه آلت تناسلی مرد و زن بود. وقتی که سفیر به حضور بار می‌یابد رئیس تشریفات، تیمورتاش، با صدای بلند او را معرّفی می‌کند و نام او را می‌برد و می‌گوید: "نماینده فوق‌العاده پادشاه یونان، آقای فلان و... ." سکوت، لبخند و حیرت عمومی در تالار حکمفرما می‌شود. شاه به طرف تیمورتاش رفته و زیر گوشش می‌گوید: "ایشان مادام که یکی از آن دو را انتخاب نکرده، برود." یعنی به ‌اصطلاح جهنّم شود. سپس از جای برمی‌خیزد و تالار را ترک می‌کند و در نتیجه یونان رابطه خود را با ایران قطع می‌کند.»^[1]

علت قطع روابط با آمریکا

«از وقایع مهم دیگر در تاریخ روابط ایران و ایالات متحده آمریکا قطع روابط سیاسی دو کشور در سال 1314 شمسی است که بر سر بازداشت چهار ساعته عبدالغفّارخان جلال اعلا، سفیر ایران در واشنگتن به‌ وقوع پیوست. علت بازداشت سفیر ایران ظاهراً سرعت در رانندگی بوده و پلیس ایالتی نیویورک بدون توجّه به مصونیت سیاسی سفیر اقدام به بازداشت وی می‌نماید تا این که پس از چهار ساعت بازداشت به دستور وزارت امورخارجه آمریکا وی را آزاد می‌کنند. علاء بلافاصله پس از آزادی از زندان جریان امر را به تهران گزارش می‌کند و وزیر امور خارجه مراتب بازداشت سفیر ایران در واشنگتن را به اطّلاع رضا شاه می‌رساند و رضا شاه دستور می‌دهد تا در این مورد تحقیق کافی به عمل آید و در صورتی‌که محرز شود قصد توهین در کار بوده است بی‌درنگ سفارتخانه در واشنگتن تعطیل و علاء به تهران بازگردد و از مقامات وزارت خارجه دولت آمریکا نیز مراسم خداحافظی مرسوم دیپلماتیک را به عمل نیاورند. به دنبال این ماجرا روابط دو کشور به مدت سه سال به حال تعطیل درآمد.»^{[2] و [3]}

---

[1]. شمس‌الدین امیرعلایی، صعود محمّد رضا شاه به قدرت یا شکوفایی دیکتاتوری، ص 148.

[2]. اسکندر دلدم، حاجی واشنگتن، ص 142.

[3]. به روایت دیگر، علت قطع روابط را اعتراض در مقابل انتشار مقاله‌ای در آمریکا می‌دانند که در ضمن شرح حال رضاشاه، نوشته بود رضا شاه زمانی به عنوان طویله‌چی در سفارت انگلیس استخدام شده بود. 

4- آینه عیب‌نما، نگاهی به دوران پهلوی، علی جلال‌پور، انتشارات گفتمان اندیشه معاصر، 1396، ص 125