همان گونه که اشاره شد اطلاعات ما درباره مادها بسیار کم است و تنها بر مبنای حدس و گمان و یا کتیبههای به جای مانده از دوران هخامنشیان و آشوریان قادر به کسب اطلاعاتی میباشیم. بر این اساس آگاهی از موقعیت زنان در این مقطع از تاریخ ناچیز است و خانم بنفشه حجازی درباره سیمای ظاهر و پوشش زنان ماد مینویسد: «چنان چه از نقش برجسته آشوری نینوا هویدا است زنان مادی (هرچند که در شرایط جنگی و کوچ دیده میشوند.) موهای بلند داشتهاند و اگر تنوع آرایش مو هم وجود داشته است از دید نقش نگار و مردم آن زمان، هیئت کلی زنان مادی به این صورت بوده است. موها بدون چین و شکن و بدون چتری بوده که به طور یکدست به عقب و پشت گوش شانه میشده است. زنان مادی هیچ گونه پوششی برای سر نداشتهاند. لباسها از تنوع مدل برخوردار نبوده و جامهی معمول آنان دو تکّه بوده که تکهی رویی در دو طرف بغل پا «دالبر» داشته، به طوری که لباس زیرین هویدا میشده است. زنان در مقایسه با مردان فاقد پای افزار و کفش بودهاند که شاید به علت عدم نیاز به کفش به جهت نوع کار و محل اشتغال به کار بوده است. در این نقش، مسؤولیت حمل آذوقه و مایحتاج را زنان به عهده دارند. (شاید به علت بسته بودن دست مردان) و حمل آذوقه در طول کوچ پر مشقت حاکی از نیروی جسمانی و استقامت روانی زنان مادی است. در این نقش از نظر وجود ارتباطات عاطفی به تصویر طبیعی همراهی مادر و فرزند نیز میتوان دقت کرد. پسس از اتحاد قبایل ماد و استقرار آنها و اوج یافتن قدرت مرکزی و ساخت پایتخت و تجمع ثروت وضعیت ظاهر و پوشش و تجملات مادها به صورتی درآمد که ویل دورانت در کتاب خود درباره اواخر دورهی پادشاهی مادیها مینویسد ثروت به اندازهای ناگهانی به چنگ ایشان افتاده بود که فرصت بهرهبرداری از آن را نداشتند. مردم طبقات بالای اجتماع بندهی مُد و زندگی تجملی شده بودند. مردانشان شلوار قلابدوزی شده میپوشیدند و زنان، خود را با غازه (سرخاب) و جواهر میآراستند، حتی زین و برگ اسبان را با طلا زینت میدادند.»[1]
[1] - زن به ظن تاریخ، جایگاه زن در ایران باستان، بنفشه حجازی (فراهانی)، نشر شهر آشوب، 1370، ص 71
2- آینه عیبنما، نقش زنان دربار در تاریخ ایران، علی جلالپور، انتشارات گفتمان اندیشه معاصر، 1403، ص 36