-
شاه تهماسب اول صفوی و حرمسرا
یکشنبه 23 مرداد 1401 09:34
شاه تهماسب و حرمسرا علاوه بر ابهّت و حکومت ظاهری پادشاهان شاهد یک سری قدرت‌های دیگر در زندگی پشت پرده‌ی آن‌ها می‌باشیم که در رفتار و اعمالشان تأثیر به سزایی داشته است. آن قدرت‌های پشت پرده می‌تواند از مجموعه عواملی چون خارجی، مذهبی، امراء و اشخاص با نفوذ و یا زنان و سوگلی‌های پادشاه و خواجه‌های درون حرمسرا تشکیل شده...
-
ترک شراب خواری شاه تهماسب صفوی
پنج‌شنبه 20 مرداد 1401 10:13
ترک شرابخواری شاه تهماسب اعمالی چون شرابخواری و فسق و فجور در تمام دوران صفوی امری معمول بوده و تنها در زمان معدودی از پادشاهان سخن از منع و مبارزه با آن‌ها مشاهده می‌گردد، البتّه باید گفت که باز هم درباریان و پادشاه با مجوز شرعی از معافیّت‌هایی برخوردار بوده‌اند. شاه تهماسب اوّل در سن 20 سالگی و گذشت حدود ده سال از...
-
پیامی از تاریخ (سقوط سلسله ساسانیان)
سه‌شنبه 18 مرداد 1401 09:31
پیامی از تاریخ (سقوط ساسانیان) با توجه به موقعیت زمان، عوامل متعددی در نابودی هر سلسله نقش داشته‌اند. یکی از عوامل مهم تضعیف ساسانیان مربوط به آثار منفی عیاشی و زنبارگی خسروپرویز و عملکرد مریم و شیرین از نفوذی‌های امپراتوری روم می‌باشد. گذشته از چگونگی به سلطنت رسیدن خسروپرویز، سرانجام حکومت وی نیز بعد از 38 سال سلطنت...
-
توجیهات مذهبی شاه تهماسب صفوی
شنبه 15 مرداد 1401 09:49
توجیهات مذهبی شاه تهماسب شاه تهماسب با آن که یک فرد متعصّب مذهبی بود گاهی برای تأثیر بر افکار جامعه و قزلباشان متوسّل به رؤیا و خواب دیدن امام زمان (عج) می‌شود و حتی در نامه‌هایی که به حاکمان ارسال می‌دارد خود را مقرّب خاص درگاه خداوند معرّفی می‌کند. در مورد اعتقادات و بهره برداری وی از مذهب شاید برخی نکات آن خرافاتی...
-
محقق کرکی و رواج زبان عربی
جمعه 7 مرداد 1401 10:30
محقق کرکی و رواج زبان عربی از زمان شاه اسماعیل اول که جنبه‌ی سیاسی بر عقاید معنوی غلبه یافت برای تداوم حکومت متوجّه اهمیّت و تأثیر مذهب بر احساسات و افکار مردم شدند و همیاری مذهب و سیاست یکی از ویژگی‌های دوران سلسله صفویان گردید. در رأس برنامه‌های حامیان صفوی احیای مذهب شیعه اثنی عشری مدّ نظر قرار گرفت. مردم ایران از...
-
عقاید مذهبی شاه تهماسب اول صفوی
پنج‌شنبه 30 تیر 1401 16:27
عقاید مذهبی شاه تهماسب اول در توصیف رفتار شاه تهماسب کمتر مورّخی را می‌توان یافت که در مورد عقاید مذهبی وی سخن نگفته باشد. در زمینه و شکل‌گیری افکار مذهبی تهماسب باید آثار و عواقب محیط زندگی و رشد نموّ وی را در کنار شاه اسماعیل و آن عقاید تبلیغی مرشدان صفوی و شیخ حیدر و شیخ جنید در نظر گرفت که در جای خود بدان اشاره...
-
اوضاع سیاسی اوایل حکومت شاه تهماسب صفوی
سه‌شنبه 21 تیر 1401 08:16
اوضاع سیاسی اوایل حکومت شاه تهماسب شاه تهماسب ادامه دهنده‌ی سیاست‌های فرهنگی و اجتماعی نیاکان خود و قزلباشان تازه به قدرت رسیده است و نوع نگرش او نسبت به مردم و سیاست بر مبنای همان فضای اجتماعی عصر خود بوده که بعداً نیز ادامه می‌یابد. در آن زمان سفرایی چون وین چنتو دالساندری از ونیز و بعضی تجار اروپایی مانند آنتونی...
-
شاه تهماسب سوداگر از نظر ابوالقاسم طاهری
شنبه 18 تیر 1401 13:30
شاه تهماسب از نظر ابوالقاسم طاهری «جای شک باقی نمی‌ماند که تهماسب آدمی بسیار فرومایه و خشکه مقدّس بود. به همین روال ثابت کردیم که تهماسب آدمی حسابگر، خودخواه، دوراندیش، واقع بین و حیله‌گر بود. روش او در مورد بایزید، فرزند سلطان سلیمان قانونی در عین حال از لحاظ احساسی و انسانی و اخلاقی نکوهیده است شاید از دیدگاه سیاست...
-
شاه تهماسب اول صفوی
پنج‌شنبه 9 تیر 1401 19:41
شاه تهماسب اول تهماسب میرزا پسر بزرگ بنیانگذار سلسله صفوی و خانمی به نام تاجلی همسر محبوب شاه اسماعیل اول است و در صبح روز چهارشنبه 26 ذی حجه 919ه/22 فوریه 1514م در قریه شاه آباد از روستاهای اصفهان به دنیا آمد. [1] وی در هنگامی که ده سال و شش ماه و سه روز بیشتر نداشت در روز دوشنبه 19 رجب 930ه به جای پدر بر تخت سلطنت...
-
شیخ فضل‌الله نوری کیست؟!
شنبه 4 تیر 1401 20:56
شیخ فضل الله نوری «حاج شیخ فضل‌الله کجوری معروف به نوری فرزند ملاّ عبّاس کجوری در دوم ذی‌حجّه 1259 ه.ق. متولّد و پس از تحصیلات مقدّماتی برای تکمیل تحصیلات عالیه به بین‌النّهرین رفت. وی از شاگردان درجه اوّل میرزا محمّد حسن شیرازی مجتهد معروف و داماد و خواهر زاده‌ی حاجی میرزا حسین مجتهد نوری بوده و در تهران از مجتهدین...
-
علل مراجعت سریع سلطان سلیم بعد از پیروزی جنگ چالدران
جمعه 3 تیر 1401 18:24
علت مراجعت سلطان سلیم از شهر تبریز سلطان سلیم بعد از پیروزی در جنگ چالدران وارد شهر تبریز شد و روایت است که مورد استقبال مردم نیز قرار گرفت. او برای جلب اعتماد مردم بسیار کوشید و یک نفر را نکشت و حتّی خطیب نماز جمعه که خطبه را سهواً به نام شاه اسماعیل خواند به قتل تهدید نکرد. یکی از نکات قابل تأمّل در جنگ چالدران...
-
نقش نابخردی مرشد کامل در شکست جنگ چالدران
جمعه 27 خرداد 1401 15:06
نقش نابخردی در شکست چالدران یکی از نتایج آشکار جنگ چالدران شکست ایرانیان در این کارزار می‌باشد. اکثر منابع داخلی یکی از علل مهم شکست ایرانیان را نداشتن سلاح آتشین توپخانه ذکر کرده‌اند؛ امّا در این شکست علاوه بر کمبود توپخانه، عدم مدیریت و آگاهی از رفتار دشمن و غرور و نابخردی شاه اسماعیل و پیروانش نیز نقشی به سزا داشته...
-
نتایج جنگ چالدران
جمعه 20 خرداد 1401 22:09
نتایج جنگ چالدران جنگ چالدران نیز همانند جنگ‌های دیگر شکست و افتخارش به نام پادشاهان وقت ثبت شده و آنان نیز باید پاسخگوی تاریخ و نتایج آن بر مردم و اوضاع اجتماعی کشور خود باشند. این جنگ گذشته از نتایج موقتی، نتایجی درازمدت از خود باقی گذاشت که مهمترین آن از دست رفتن ناحیه دیاربکر از سرزمین ایران و شروع جنگ‌های 400...
-
توصیف وقایعی از جنگ چالدران
جمعه 13 خرداد 1401 17:52
توصیف جنگ چالدران با توجه به مطالبی که در باره‌ی مهیّا شدن جنگ چالدران بیان گردید سلطان سلیم به برنامه ریزی و مقدمات جنگی بزرگ بر علیه ایران پرداخت. مقدماتی که لازمه‌ی مدیریت هر سیاستمداری می‌باشد. در مورد مقدمات و تدارک سلطان سلیم برای جنگ با ایران و حوادث آن دکتر احمد تاجبخش در توصیفی مفصّل می‌نویسد: «شاه عثمانی از...
-
مقدمات جنگ چالدران و غرور شاه اسماعیل صفوی
جمعه 6 خرداد 1401 20:14
مقدمات جنگ چالدران برای شروع هر جنگی دلایل خاصی وجود دارد که از مهمترین آن‌ها به حس برتری و توسعه طلبی سیاستمداران باید اشاره کرد که آن هم با توجیهات مورّخان به شکلی دیگر به خورد توده‌های مردم داده شده است. در جنگ چالدران نیز گذشته از اهداف سیاسی سلطان سلیم و شاه اسماعیل عوامل متعدّدی زمینه را در تسریع نبرد فراهم...
-
تاج قزلباشان صفوی
شنبه 31 اردیبهشت 1401 21:04
تاج قزلباش در باره چگونگی پیدایش طرح و شکل تاج کلاه قزلباشی دیدگاه‌های مختلفی ارائه شده است؛ امّا در مورد دوازده ترک بودن آن وجه اشتراک وجود دارد. در رابطه با این که فرم تاج از کجا الهام گرفته شده باید ریشه‌ی آن را در فعالیّت‌های سیاسی شیخ جنید و شیخ حیدر جستجو کرد. در حقیقت مؤسّس و بنیان گذار فرهنگ و حکومت سلسله‌ی...
-
آیا شاه اسماعیل اول صفوی ذاتاً جانی بود؟
چهارشنبه 21 اردیبهشت 1401 16:24
آیا شاه اسماعیل ذاتاً جانی بود؟ واژه قتل و کشتار و تهاجم در تاریخ بشر سابقه‌ای نا معلوم دارد و هیچ جامعه‌ای را نمی‌توان یافت که در سیر تاریخی خود تجربه‌ای در این رابطه نداشته باشد. شاه اسماعیل نیز همانند بسیاری از بانیان حکومت‌ها مرتکب اعمالی فجیع گردیده که هیچ گاه تاریخ و وجدان‌های بیدار رفتارشان را فراموش نکرده و وی...
-
تشیع سیاسی شاه اسماعل اول صفوی
چهارشنبه 14 اردیبهشت 1401 22:23
تشیّع سیاسی شاه اسماعیل شاه اسماعیل اول در خانواده‌ای متولد شده است که از جانب پدر و پدر بزرگ حداکثر سوء استفاده از مذهب را انجام داده و دستورات بسیار ظالمانه‌ای را نسبت به پیروان اهل تسنّن صادر کرده است. مهمترین علت این اوامر و تبلیغات را باید در جهت مبارزه و انتقام‌گیری از رقبایی دانست که پیرو اهل تسنّن بودند. از...
-
تأثیر عقاید افراطی صوفیان بر شاه اسماعیل اول
چهارشنبه 7 اردیبهشت 1401 16:06
تأثیر عقاید افراطی صوفیان بر شاه اسماعیل یکی از نکات برجسته در ویژگی شخصیّت شاه اسماعیل اول خونریزی و بی رحمی‌هایش می‌باشد که وی را در ردیف خونخواران تاریخ قرار داده است. در مورد شکل گیری این خصایل باید به دوران کودکی و تربیت او توجه داشت. بعد از کشته شدن شیخ حیدر و سیر حوادث دیگر پیروانش به خاطر ترویج عقاید افراطی...
-
شاه اسماعیل اول شاعر نبود
پنج‌شنبه 1 اردیبهشت 1401 23:13
شاه اسماعیل اول شاعر نبود شاه اسماعیل بیشتر دوران کوتاه زندگی خود را در اسارت و مبارزه با دشمنان گذرانیده و در این ایّام کمتر نشانی از گرایش و ذوق ادبی وی دیده می‌شود و تنها در زمان جنگ و غلبه بر دشمنان است که از بی رحمی وی در تبلیغات مذهب سخنی مطرح گردیده است. تمام مراحل رشد و ترقی وی را به جز ویژگی‌های شخصی و ارثی...
-
اوضاع سیاسی مقارن با شاه اسماعیل اول و نبرد با شیبک خان
چهارشنبه 24 فروردین 1401 19:53
اوضاع سیاسی مقارن شاه اسماعیل اول و نبرد با شیبک خان هنگامی که اسماعیل میرزا با کمک پیروان خود بر شهر تبریز مسلّط شد و اعلام پادشاهی کرد کشور ایران به صورت ملوک‌الطوایفی در دست حکّام محلّی بود و هر یک از آنان همانند پادشاهی مستقل البته با عنوان شاه ایران حکمرانی می‌کردند. در افغانستان ظهیرالدّین (بابر) از نواده‌های...
-
نمایی از نقش دسپینا خاتون یا کاترینا در ظهور صفویه
چهارشنبه 17 فروردین 1401 21:51
نمایی از نقش دسپینا خاتون یا کاترینا در ظهور صفویه در یک طیف گسترده سیر حوادث تاریخی به طور زنجیروار به هم وابسته است و تنها برخی تحولات سیاسی و اقتصادی در تغییر و نوسان آن نقش داشته‌اند. روابط تاریخی ایران و اروپا نیز که بعد از دوران صفویه رو به توسعه نهاد، از این امر مستثنی نبوده و حس برتری طلبی حاکمان و به تبع آن...
-
همسران شاه اسماعیل اول صفوی
جمعه 5 فروردین 1401 20:12
همسران شاه اسماعیل شاه اسماعیل نیز همانند پادشاهان دیگر پس از آن که به قدرت رسید به تشکیل حرمسرا و خوشگذرانی پرداخت. عمر کوتاهش اجازه‌ی فعالیّت گسترده در این زمینه را به وی نداد؛ امّا سازمان درباری و دولتخانه‌ای که پی افکند بعدها رو به توسعه گذاشت و به حرمسراهای گسترده و کانون فتنه و فساد در حکومت‌های بعد تبدیل گردید....
-
چگونگی فوت شاه اسماعیل اول صفوی
یکشنبه 15 اسفند 1400 07:13
چگونگی فوت شاه اسماعیل شاه اسماعیل در سن 38 سالگی در روز دوشنبه 19 رجب 930/23 مه 1524 بر اثر بیماری در سراب فوت کرد. بعضی محل فوت را اردبیل ذکر کرده‌اند؛ امّا دکتر غلام سرور می‌نویسد که «وی در شکّی مریض شد و سپس در اردبیل بهبودی یافت. سپس در سر راهش به تبریز در محل صائین کدوکی تب شدیدی به وی دست داد و در سراب درگذشت....
-
شرحی کوتاه بر زندگی شاه اسماعیل اول صفوی
سه‌شنبه 26 بهمن 1400 19:36
گر بگویم که مرا با تو سر و کاری نیست در و دیوار گواهی بدهد کاری هست سعدی شاه اسماعیل اول اسماعیل میرزا که او را بعد از پادشاهی با القاب خاقان سکندر شأن و خاقان سلیمان شأن نیز خوانده‌اند در روز سه شنبه 25 رجب 892/ 17 ژوئیه 1487م متولّد شد. او فرزند سلطان حیدر و مارتا دختر اوزون حسن است. شیخ جنید هنگامی که به دیاربکر...
-
القاب و اسامی شاهان صفوی
جمعه 22 بهمن 1400 16:56
القاب و اسامی شاهان صفوی در هنگام مطالعه‌ی تاریخ صفوی با مواردی مواجه می‌شویم که از نظر زمان و سلطنت پادشاه و همچنین همزمان بودن آن‌ها با سلاطین عثمانی دچار ابهام خواهیم شد. این حالت در استفاده از منابع اولیّه بیشتر روی خواهد داد و برای رفع این مشکل به ترتیب پادشاهان صفوی و القاب و همزمانی آنان با سلاطین عثمانی اشاره...
-
گذری کوتاه بر علل زوال و سقوط حکومت صفویان
چهارشنبه 13 بهمن 1400 18:48
علل زوال و سقوط صفویان در باره علل سقوط صفویان دیدگاه‌های مختلفی ارائه شده است؛ امّا هر یک از پژوهشگران در توصیف عقاید خود نکاتی را مدّ نظر قرار داه‌اند که بیشتر با جهان بینی خودشان هماهنگی داشته باشد. محور اصلی تمام گفتارها بر مبنای وجود تضاد و ناهنجاری‌های سطح جامعه‌ی آن ایام دور می‌زند و البته باید گفت که تمام این...
-
شاهان صفوی در ادبیات فولکوریک ایران
دوشنبه 4 بهمن 1400 19:29
شاهان صفوی در ادبیات فولکوریک ایران بخشی از فرهنگ دوران صفویه بازمانده‌ی استیلای مغولان و تیموریان است و اصلی‌ترین عنصر مذموم و ناپسند آن را می‌توان در گسترش دورویی و ریای کاری مردم و دولتمردان جستجو کرد. در آن سال‌های پرآشوب، فرهنگ و هنر در خواری و زبونی قرار گرفت و فرصت را برای متملقان خرقه پوش و دستاربند فراهم ساخت...
-
دنیای درون حرمسراهای صفوی
پنج‌شنبه 23 دی 1400 17:32
دنیای درون حرمسراهای صفوی توصیف و شرح حال حرمسراها تنها به خاطر کسب اطلاعات در باره‌ی قسمتی از زندگی و پشت پرده‌ی حاکمان نیست؛ زیرا این محل همانند حکومتی در سایه و یکی از سازمان‌های نامرئی در مدیریت و اجرای برنامه‌های سیاسی و توطئه و دسیسه بر علیه حاکمان و درباریان و انتخاب پادشاه آینده می‌باشد. در این مکانی است که...
-
گذری کوتاه بر حرمسراهای سلاطین صفوی
جمعه 17 دی 1400 12:25
حرمسرای سلاطین صفوی وجود حرمسراها در نظام شاهنشاهی ایران و به طور کلی مشرق زمین دارای سابقه‌ای بس طولانی است و پادشاهان و اعیان همواره وجود و توسعه‌ی آن را یکی از ابعاد اعتبار و افتخار خود محسوب می‌کرده‌اند. این شیوه و روش زندگی حاکمان تا پایان دوران قاجاریه در ایران رواج کامل داشته و با ظهور رضا شاه پهلوی است که...