-
شاه محمد یا سلطان محمد خدابنده‌ی صفوی
چهارشنبه 23 آذر 1401 09:14
شاه محمّد شاه محمّد یا سلطان محمّد خدابنده پسر ارشد شاه تهماسب و برادر شاه اسماعیل دوّم و از یک مادر به نام سلطانم بیگم می‌باشند. او در سال 938ه به دنیا آمد و در اواخر 942ه نایب‌السّلطنه‌ی خراسان شد و سرپرستی او را محمّد خان شرف‌الدّین اوغلی بر عهده داشت. وی تا سن 26 سالگی در هرات به سر برد و بعد از دستگیری اسماعیل...
-
عدم موفقیت سیاست مذهبی شاه اسماعیل دوم صفوی
دوشنبه 21 آذر 1401 09:03
عدم موفقیّت سیاست مذهبی شاه اسماعیل دوم شاه اسماعیل در ابتدای جوانی خود همانند اسلافش با سنّی‌ها و به خصوص ترکان عثمانی بسیار مخالف بود و به کشتار و غارت آنان می‌پرداخت و حتی در نظر قزلباشان شخصیّت شاه اسماعیل اوّل را تداعی کرده بود. اسماعیل میرزا بعد از آزادی و کسب مقام پادشاهی کوشید که روحیه‌ی تندروی و خشونتِ تعصّب...
-
ارتباط مردم و شاه اسماعیل دوم صفوی
شنبه 19 آذر 1401 16:25
مردم و شاه اسماعیل دوم دوران پادشاهی شاه اسماعیل دوم بسیار کوتاه بود و در این مدت از نارضایتی مردم و قیام‌های محلی گزارشی دیده نمی‌شود. عدم شورش به منزله‌ی رفاه و آسایش مردم نیست و آن مقطع را باید یک حالت موقّتی و مسکّن برای مردم تلقّی کرد زیرا ظلم و ستم بر مردم و ابزاری نگریستن بر آنان یک درد مشترک ادوار تاریخ ایران...
-
چگونگی قتل شاهزاده حسن میرزا توسط شاه اسماعیل دوم صفوی
جمعه 18 آذر 1401 16:22
چگونگی قتل شاهزاده حسن میرزا حسن میرزا پسر ارشد محمّد میرزا و نوه‌ی سلطانم بیگم از طایفه موصلوی ترکمان بوده است. محمّد میرزا و شاه اسماعیل دوم نیز از همین مادر می‌باشند. شاه تهماسب پس از آن که در تربیتش کوشید وی را به حکومت نیمی از مازندران گماشت. حسن میرزا پس از آگاهی از پادشاهی عموی خود بدون کسب اجازه‌ی قبلی...
-
شاه اسماعیل دوم صفوی و قتل شاهزادگان
پنج‌شنبه 17 آذر 1401 12:36
شاه اسماعیل و قتل عام شاهزادگان اسماعیل میرزا با دنیایی از غرور جوانی و افتخارات شاهزادگی و ابراز شهامت و لیاقت در مقابل عثمانیان و کسب حمایت و اعتماد سران قزلباش، بنا به مصلحت اندیشی پدر به مدّت بیست سال در زندان قهقهه محبوس گردید. در این ایّام حامیان اسماعیل میرزا بدون توجّه به آثار مخرّب زندان برجوانی سراپا جنب و...
-
چگونگی فوت شاه اسماعیل دوم صفوی
سه‌شنبه 15 آذر 1401 11:56
چگونگی فوت شاه اسماعیل دوم اسماعیل میرزا بعد از آن که به پادشاهی رسید روش حذف رقیبان را در پیش گرفت و پس از تولد پسرش در فکر نابودی مخالفان احتمالی و شاهزادگان باقیمانده برآمد. در این راستا برای شناسایی آنان متوسّل به نمایش مرگ ساختگی خود گردید و کلیّه‌ی افرادی را که از ماجرای پشت پرده خبر نداشتند به این بهانه به قتل...
-
آزمایش و مرگ ساختگی شاه اسماعیل دوم صفوی
یکشنبه 13 آذر 1401 08:58
آزمایش و مرگ ساختگی شاه اسماعیل دوم در مورد نقش مزورّانه و سیاست بازی پری خان خانم و این که اسماعیل میرزا چگونه به پادشاهی رسید مطالبی بیان گردید. هنگامی که اسماعیل میرزا از زندان قهقهه به قصر پادشاهی در قزوین قدم نهاد، تمام افکار و سرشت و طینت خود را با تجارب زندانی بودن بیست ساله درهم آمیخت و تصمیم گرفت که با حذف...
-
اسماعیل میرزای صفوی و زندان قهقهه
پنج‌شنبه 10 آذر 1401 08:39
اسماعیل میرزا و زندان قهقهه در ابتدا اسماعیل میرزا نزد پدر بسیار عزیز بود و برداشت اولیّه‌ی پری خان خانم نیز در مورد برادرش همانند قزلباشان بی دلیل نبوده است، زیرا وی در همان ایّام نوجوانی شایستگی‌ها آفریده بود. پری خان خانم و همفکرانش به زودی به اشتباه بزرگ خود پی بردند که اسماعیل میرزای بعد از زندان دیگر آن فرد قبلی...
-
ندامت پری خان خانم از حمایت شاه اسماعیل دوم صفوی
دوشنبه 7 آذر 1401 10:04
ندامت پری خان خانم از حمایت اسماعیل میرزا در محیط دربار و حرمسرای شاه تهماسب، حیدر میرزا و پری خان خانم امیال و آرمان‌های دو گروه حامیان تعیین جانشینی را رهبری می‌کردند. بعد از فوت مشکوک پادشاه، حیدر میرزا با عجله و یا با تصویب دیگران بر تخت شاهی جلوس کرد، ولی این حرکت او بیش از یک روز دوام نیاورد و توسط خواهرش که در...
-
پری خان خانم دختر نامدار شاه تهماسب اول صفوی
جمعه 4 آذر 1401 08:30
پری خان خانم شاه تهماسب دارای هشت دختر بود که معروفترین آن‌ها پری خان خانم و مادر وی سلطان آغا خانم چرکس می‌باشد. او فردی سیّاس، ریاکار، باهوش و زیرک بود و به همین دلیل همواره مورد مشورت پدر قرار می‌گرفت و در حرمسرا و دربار نیز نقش کلیدی داشته و کمتر حادثه‌ای است که تدبیر وی در آن مشاهده نگردد. پری خان خانم را باید در...
-
تأثیر اختلافات سران قزلباش بر زندگی شاه اسماعیل دوم صفوی
جمعه 27 آبان 1401 19:43
تأثیر اختلافات سران قزلباش بر زندگی شاه اسماعیل در این که سران قزلباش پس از تأسیس حکومت صفوی کم‌کم از امور معنوی به امور دنیوی گرایش یافتند شکی نیست که در جای خود به آن اشاره شده است. از زمان شاه تهماسب اوّل اختلافات آنان اوج گرفت و هر یک به جای منافع ملی به طرفداری از قبیله و طایفه‌ی خود پرداختند. هر یک سعی بر آن...
-
مارتا مادر شاه اسماعیل اول صفوی
سه‌شنبه 24 آبان 1401 22:13
مارتا مادر شاه اسماعیل اول «مارتا یکی از دختران اوزون حسن آق قویونلو و ثمره‌ی ازدواج او با دسپینا خاتون شاهزاده خانم طرابوزانی بود. ترکمن‌ها او را حلیمه بیگی (بیگم) آغا می‌نامیدند و بدو لقب عالمشاه بیگم داده بودند. این شاهزاده خانم که تقریباً با حیدر فرزند شیخ جنید همسال بود با تشریفات رسمی در اردبیل به عقد حیدر (پسر...
-
شاه اسماعیل دوم صفوی
جمعه 20 آبان 1401 20:13
شاه اسماعیل دوم اسماعیل میرزا فرزند نوّاب خاقان جنّت مکان و سلطانم خانم دختر موسی سلطان موصلو است. تولد وی در سال 962ه و ابتدای سلطنتش سال 984ه و به مدّت شانزده ماه در قزوین می‌باشد. او در سن 43 سالگی به تاریخ یکشنبه سیزدههم ماه رمضان 985ه در قزوین توسط خواهرش پری خان خانم و بعضی امیران قزلباش مسموم گردید. دروان زندگی...
-
حیدرمیرزا و پادشاهی یک روزه
دوشنبه 16 آبان 1401 21:16
حیدرمیرزا و پادشاهی یک روزه شاه تهماسب دارای یازده فرزند پسر و چهارمین آن‌ها حیدرمیرزا بود. او در نزد پادشاه بسیار عزیز و روابط و رفتار دوستانه‌اش با وی تا آخرین لحظات عمر دوام داشته است. در محیط دربار و حرمسرا تنها پری خان خانم از این موقعیّت ممتاز برخوردار بود، ولی همان گونه که ذکر شد از نظر اهداف و امیال بین آن‌ها...
-
وصیت نامه ساختگی برای شاه تهماسب اول صفوی
پنج‌شنبه 12 آبان 1401 09:16
وصیت نامه‌ی ساختگی برای شاه تهماسب اول در مورد این که شاه تهماسب برای خود جانشینی تعیین نکرده‌اند اتّفاق نظری وجود ندارد و به همین دلیل بعد از مرگش برای بر تخت سلطنت نشاندن حیدر میرزا و اسماعیل میرزا اختلاف‌های شدید آشکار گردیدند. سرانجام اسماعیل میرزا با کمک و نفوذ خواهرش پری خان خانم به قدرت دست یافت و به پادشاهی...
-
جانشین شاه تهماسب اول صفوی
یکشنبه 8 آبان 1401 18:54
جانشین شاه تهماسب شاه تهماسب بعد از 53 سال پادشاهی که بیشتر اواخر عمر را در حرمسرا گذرانیده بود در مورد مسأله‌ی مهم جانشینی تصمیمی قاطع نگرفت و با میدان دادن به زنانی چون دخترش پری خان خانم علاوه بر آن که مرگ خود را تسریع کرد در همان لحظات اولیّه‌ی بعد فوت دربار را به خون عزیزترین افرادش رنگین شد و زمینه را برای...
-
سربازان ینی چری
چهارشنبه 4 آبان 1401 13:36
سربازان ینی چری ینی چری کلمه‌ی ترکی است و به معنای سرباز جدید است و آنان پیاده نظام و نیروی مخصوص سلطان عثمانی بودند. ینی چری‌ها از نظر اعتقادی خود را منتسب به حاجی بکتاشِ ولی که در نیمه‌ی دوم سده‌ی 13 میلادی می‌زیست، می‌شمردند و او را پیر و مراد اجاق خود می‌دانستند. آنان هنگام شروع جنگ همصدا دعای ویژه‌ای را که...
-
صلح آماسیه
دوشنبه 2 آبان 1401 18:48
صلح آماسیه بعد از تشکیل حکومت صفویه هر یک از دول ایران و عثمانی برای حفظ منافع خود دست به اقداماتی زدند که در همان ابتدا منجر به جنگ چالدران و شکست شاه اسماعیل اول شد. نتایج و آثار اختلافات ایران وعثمانی محدود به زمان صفویه نیست و تداوم آن در دوران افشاریه و قاجاریه نیز قابل مشاهده است. در زمان شاه تهماسب اول جنگ‌های...
-
روابط ایران و عثمانی در زمان شاه تهماسب اول
پنج‌شنبه 28 مهر 1401 09:17
روابط ایران و عثمانی در زمان شاه تهماسب اول هنگامی که حکومت نوپای صفوی در ید قدرت تهماسب میرزای حدوداً یازده ساله قرار گرفت اوضاع داخلی و خارجی کشور نامساعد بود. در داخل علاوه بر سران قزلباش که برق قدرت و ثروت چشم آنان را خیره کرده بود، رقابت سران عشایر و برادران و زن با نفوذی چون پری خان خانم بر هرج و مرج دربار...
-
محمد باقر شفتی در اصفهان
سه‌شنبه 26 مهر 1401 15:34
محمد باقر شفتی در اصفهان بعد از سقوط حکومت صفوی قدرت و مقام روحانیون رو به افول رفت و تعدادی از آنان عازم کشورهای دیگر از جمله عراق شدند. نادرشاه افشار سعی بر آن داشت که از قدرت‌یابی مجدد روحانیون جلوگیری کند و عملکرد وی جنبه موقتی داشت. بر خلاف نادر شاه افشار، آقامحمد خان و فتحعلی‌شاه مجتهدین را خوشامد گفتند و از...
-
پناهندگی بایزید از نظر تاریخ ایلچی نظام شاه
چهارشنبه 20 مهر 1401 19:34
پناهندگی بایزید از نظر تاریخ ایلچی نظام شاه پناهندگی سلطان بایزید یکی از حوادث مهم و تأثیرگزار بر روابط ایران و عثمانی بوده است و شاه تهماسب با مشورت امرا عکس‌العمل مناسبی در مقابل این رویداد از خود نشان می‌دهند. او در طول سال‌های گذشته مرارت و خسارات ناشی از روابط خصمانه را تجربه کرده بود و با به دست آمدن صلح آماسیه...
-
پناهندگی بایزید به دربار شاه تهماسب صفوی
چهارشنبه 20 مهر 1401 09:21
پناهندگی بایزید به دربار شاه تهماسب هنگامی که شاهزاده بایزید به ایران پناهنده گردید اوضاع دربار امپراتوری عثمانی بسیار آشفته بود و حکومت واقعی در دست زنان حرمسرا قرار داشت و هر یک سعی بر آن داشتند که فرزندان دیگری را به هر طریقی از بین برده و زمینه را برای جانشینی فرزند خود مهیّا سازند. این نوع رفتار در تاریخ بی سابقه...
-
ارتباط شاه تهماسب اول با نوازندگان
جمعه 1 مهر 1401 10:23
ارتباط شاه تهماسب و نوازندگان «شاه تهماسب به علّت تعصّب مذهبی نسبت به نوازندگان سختگیری بسیار می‌نمود و برخی از برجسته‌ترین هنرمندان را کشت و یا از کشور متواری ساخت. از ترس او حتی کسی مرتکب شنیدن ساز و نگاه داشتن سازها نمی‌شد. او دستور داد که سازنده‌ها و گوینده‌های ممالک محروسه را عموماً، و مولانا قاسم قانونی را...
-
جنون ثروت اندوزی شاه تهماسب اول صفوی
جمعه 25 شهریور 1401 16:27
جنون ثروت اندوزی شاه تهماسب هنگامی که تهماسب میرزا به پادشاهی رسید کلیه‌ی اهداف شیخ جنید و شیخ حیدر و شاه اسماعیل برای تشکیل حکومت صفوی به نتیجه رسیده بود. اوضاع سیاسی چندان مناسب نبود ولی موقعیّت برای ابراز وجود و اخذ مناصب از طرف قزلباشان فراهم شده بود. شاه تهماسب نیز در چنین محیطی رشد یافته و بر خلاف پدرش علاقه‌ی...
-
رفتار شاه تهماسب اول صفوی با برادران
جمعه 18 شهریور 1401 13:40
رفتار شاه تهماسب با برادران زمانی که شاه تهماسب به سلطنت رسید تنها دارای سه برادر بود زیرا مؤلّف روضة‌الصّفویه تعداد فرزندان ذکور شاه اسماعیل را شش نفر ذکر می‌کند. از سه برادر تهماسب یکی القاص میرزا و دو برادر دیگر به نام‌های سام میرزا و بهرام میرزا مطرح می‌باشند. تهماسب میرزا و بهرام میرزا از یک مادر و القاص میرزا و...
-
ترکان خاتون و سقوط خوارزمشاهیان
سه‌شنبه 15 شهریور 1401 12:12
ترکان خاتون و سقوط خوارزمشاهیان ترکان خاتون همسر تکش از معروفترین زنان خوارزمشاهی است. او زنی قدرتمند و فاسد بود که در اجرای ماجراجویی‌های خود حتی به شوهر و پسرش نیز ترحمی نشان نمی‌داد. در شکست خوارزمشاهیان عوامل متعدد دخالت دارد، ولی از نقش محوری مادر سلطان محمد را کاسته نمی‌شود. ترکان خاتون در کشاکش هجوم مغولان...
-
تخریب قبر شاه تهماسب اول صفوی
جمعه 11 شهریور 1401 14:42
تخریب قبر شاه تهماسب اول همان گونه که در باره‌ی علت مرگ شاه تهماسب ابهام وجود دارد، در مورد محل دفن وی نیز که در ابتدا شبهه‌ای وجود نداشت، تردید به وجود آمد. این تردید مربوطه به زمانی است که شهر مشهد به تصرف ازبکان درآمد و ادّعای تخریب قبر شاه تهماسب به تلافی اقدامات شاه اسماعیل اوّل و هتک حرمت نسبت به قبور بزرگان اهل...
-
انفجار عقده‌ها در مرگ شاه تهماسب اول صفوی
دوشنبه 7 شهریور 1401 12:29
انفجار عقده‌ها در مرگ شاه تهماسب بر اساس اکثر روایات موجود شاه تهماسب قریب به دو دهه از اواخر عمر خود را در دربار و فضایی آکنده از اختلافات زنانه و رقابت شدید سران قزلباش و جاسوس‌های عثمانی گذرانیده است. در چنین محیطی است که پادشاه به علت مسمومیت پوستی که ناشی از مصرف داروی نظافت در حمام بوده است فوت می‌کند. در چگونگی...
-
جایگاه و موقعیت زن بعد از اسلام
چهارشنبه 2 شهریور 1401 18:25
جایگاه و موقعیت زن بعد از اسلام سخن از جایگاه و موقعیت زنان در تاریخ مذکر و مردسالار کاری دشوار است. برمبنای آثار و شواهد تاریخ ایران می‌توان چنین برداشت کرد که سیر تغییر و تحولات مقام زن بیشتر تحت تأثیر فرهنگ و تمدن بین‌النهرین بوده است. چکیده و اندوخته آن عقاید را در قوانین حمورابی می‌توان یافت. اولین اقوامی که تحت...
-
ساختار دربار شاه تهماسب اول صفوی
یکشنبه 30 مرداد 1401 15:10
ساختار دربار شاه تهماسب «تا پایان عهد شاه تهماسب سازمانی که اسماعیل از برای دولتخانه‌ی خویش پی افکنده بود به طرز بارز و مشخص رو به تکمیل و توسعه بود. نوشته‌های دالساندری که در این باره ظاهراً اطلاعات دقیقی داشته از همه جهت شایان ملاحظه است. وی دربار شاه تهماسب را متشکّل از دو بخش متمایز و جدا از هم می‌شمرد که یکی را...